Về nấm linh chi đất thép

Đôi dòng về CEO trại nấm linh chi đất thép

Tôi là Nguyễn Thị Hiếu 

Quê Củ Chi.

Tôi học chuyên ngành công nghệ thông tin. Năm 2007 tôi tốt nghiệp và xin được việc làm ở một công ty Nhật, làm đúng chuyên ngành của mình.

Được nhận vào công ty, tôi mừng rỡ và làm việc hết mình. Có việc rồi thì cứ cậm cụi làm, buổi tối thì tôi tìm thêm tài liệu về chuyên ngành rồi đọc.

Tôi không chú trọng đến việc mở rộng mối quan hệ.

Chỉ biết sáng dậy, nấu ăn, chuẩn bị cơm mang đi làm, tối về đọc tài liệu. Riết rồi tôi chỉ biết công ty và nhà trọ. Khả năng giao tiếp của tôi kém lắm.

Tôi nói chuyện lắp ba lắp bắp không trôi chảy, không suôn câu.

Sau một khoản thời gian dài cậm cụi làm việc, đến đầu năm 2012 tôi bắt đầu bị đau lưng, cứ nghĩ là ko sao nên vẫn cố gắng. Nhưng đến giữa năm 2012 thì bệnh nặng hơn, cơn đau dữ dội hơn. Có lúc tôi phải đứng để làm việc cho kịp tiến độ.

Đau quá không chịu nỗi, tôi đi khám và chụp MRI thì phát hiện mình bị thoát vị đĩa đệm cột sống. Bác sĩ khuyên tôi nên thu xếp để mổ sớm, nếu không sẽ làm teo cơ ở mông và ở chân. Tôi sợ lắm, về nhà mà mất ăn mất ngủ vì suy nghĩ tới vấn đề tiền bạc chi phí cho giải phẫu, rồi tiền chi cho giai đoạn dưỡng bệnh…

Trong khi đó số tiền để dành được trong khoản thời gian đi làm chưa đủ các chi phí trên. Rồi tôi tới bệnh viện y học cổ truyền ở đường Nguyễn Văn Trỗi để điều trị. Bác sĩ cho tôi châm cứu, tập vật lý trị liệu, hốt thuốc mang về sắt uống.

Tôi kiên trì uống hơn cả trăm thang thuốc bắc. Uống nhiều ngán quá, khi nấu siêu thuốc lên, chỉ nghe mùi thuốc thôi là tôi nôn tới mật xanh. Tôi ko thể uống thuốc bắc nữa. Lúc đó cũng bớt đau rồi nhưng do buồn rầu nên khó ngủ lắm. Và có một người bạn cho tôi bịch nấm Linh Chi, kêu là nấu uống thử xem sao, nấm này bồi bổ sức khỏe đó. Tôi uống thử 1 tuần thì thấy cũng có tác dụng, buổi tối tôi bớt đau nhứt hơn, ngủ ngon hơn. Khi mình ngủ ngon thì tinh thần thoải mái hẳn.

Tôi trở lại công ty làm. Lúc nào làm hết task thì tôi tra thông tin tìm hiểu về nấm Linh Chi. Trời đất ơi, quá nhiều công dụng, công dụng nào cũng rất rất tốt cho sức khỏe của con người. Tôi tìm tài liệu về nấm rồi đọc miệt mài.

Có lần công ty tôi nhiều việc quá, phải làm suốt đêm. Tôi cũng cố gắng làm vì khách hàng đang hối quá trời. Làm suốt 2 ngày liên tục. Rồi bỗng dưng lưng tôi đau ko thể tả, tôi ko nhúc nhích được luôn. Và rồi tôi lại tiếp tục xin nghỉ phép ở công ty để lại đi điều trị.

Sau lần điều trị đó, tôi vào lại công ty và xin nghỉ hẳn. Cuộc đời tôi rẻ sang một hướng mới. Sau khi nghỉ ở công ty tôi gặp rất nhiều khó khăn vì cái tính nhút nhát thụ động của mình và khả năng giao tiếp kém nữa. Có lúc đi tới trại nấm, chỉ có mấy chú mấy anh làm, không thấy có chị hoặc cô nào là nữ thì tôi lắp bắp vài câu rồi về luôn. Không hỏi chuyện gì cả.

Một tháng trôi qua, ngày nào tôi cũng bắt mình phải đi tìm hiểu, có lúc tôi không biết nơi mình sẽ đến là ở đâu nhưng tôi vẫn dắt xe ra để đi, sợ ở trong nhà thì tinh thần lại xìu xuống. Với sự quyết tâm và cố gắng đi tìm hiểu về nấm, tôi may mắn gặp các cô chú làm nấm, những người từng trồng thì kêu là không có lời đâu con ơi, có tiền thì con đi mở tiệm bán gì đó rồi làm, rồi mua nấm uống. Chứ con làm là tiền không còn đâu. Lúc đó, vì sự yêu thích những công dụng có lợi cho sức khỏe của nấm Linh Chi, tôi không ngại khó khăn mà các cô chú nói.

Rồi tôi gặp một chú bán bịch phôi nấm, chú kêu làm đi con, lời lắm con ơi, lời ít nhất là 30%, chú bán bịch phôi cho con 4.500/phôi, 50 phôi được 1 ký nấm, chú thu lại luôn cho con 500.000/kg, bao nhiêu ký chú cũng thu. Tính sơ sơ cũng thấy lời quá rồi. Trời ơi, lúc đó tôi như ngọn lửa đang cháy mà được tiếp thêm bình xăng nữa nên lửa nỗi lên bừng bừng luôn.

Tôi nghĩ giờ mình ko thể ngồi làm lâu nên không làm việc văn phòng được nữa, chọn nghề nấm làm để sống qua ngày, nấm này lại có ích cho sức khỏe của nhiều người nữa, mình làm nấm sạch sẽ, người ta uống bớt đau bịnh thì mình vui biết chừng nào. Vậy mà còn lời nhiều nữa, sướng quá còn gì. Trong lòng tôi vui như mở hội. Tôi quyết định thuê đất, cất trại, đặt bịch phôi giống của chú liền luôn.

Trại rộng khoản 200m2. Tôi tự mình đi dọ giá, rồi chọn những vật liệu làm trại, đi đặt thợ… Gia đình tôi, ko ai biết tôi làm nên ko thể giúp. Có lẻ vì một lần tôi muốn nuôi rắn ráo trâu, mô hình đó tốn ít thời gian chăm sóc nhưng thu nhập cũng khá. Khi trình bày xong ý định của mình, tôi bị ba phản đối dữ dội và cả nhà tôi bị ba chửi tơi bời hoa lá, vì cái tội ko biết khuyên dạy tôi. Do sự kiện đó nên giờ tôi muốn làm gì cũng tự tìm cách mà làm thôi. Tôi sợ lại một lần….

Một tuần để đi dọ giá, và chọn vật liệu dựng trại, cuối cùng đã xong. Thời gian làm trại tốn 1tuần nữa. Làm trại xong, tôi tự tay may lưới bao phủ khắp trại để không con côn trùng nào có thể vào được. Rồi tôi bắt đầu mua kệ về sắp xếp vào trại, rắc vôi làm vệ sinh thật kỷ. Trại đã chuẩn bị xong, chỉ chờ ngày người ta giao phôi nấm thì mình đặt lên kệ thôi. Tính tổng chi phí làm trại và giống nấm thì số tiền để dành của tôi chỉ còn dư gần 5 triệu. Sau 2 tuần trông chờ thì phôi nấm đã có.

Tôi lao vào vận chuyển và đặt phôi lên kệ, làm rất cẩn thận vì sợ làm hư sợi tơ của nấm. Tôi chăm sóc kỹ lắm. Đến lúc thấy nấm ra nụ, tôi vui mừng không tả được. Chăm sóc nấm từng ngày, nhìn nấm lớn lên thấy thú vị lắm. Tôi cưng nấm lắm, đi ko dám đụng vào nấm. 2 bịch phôi để gần nhau ra nấm to quá thì nó bị đụng vào nhau, sợ hình dáng không còn đẹp nữa.

Tôi nhẹ nhàng chỉnh sửa vị trí lại để nấm không đụng vào nhau. Nấm phát triển được 2 tháng thì bỗng dưng bị bệnh. Nấm bị mốc xanh quanh cái viền nấm.

Ôi trời ơi, lúc đó chạy đi học đi hỏi tùm lum, hỏi những cô chú đã từng trồng xem làm thế nào. Ai cũng kêu bẻ cái nấm đó bỏ đi. Tôi không cam tâm bẻ bỏ những nấm đó. Tôi sợ nó lây cho các nấm khác. Về lại trại, tôi mang những phôi có cái nấm bị mốc xanh đó ra một khu riêng. Chỉ 3 ngày thôi mà mốc xanh nó lây ra khoản 20% số lượng nấm của tôi.

Tôi làm cật lực tới 8 giờ tối vẫn chưa ăn cơm, mệt quá đi liêu xiêu té qua té lại, có lần té vào kệ nấm, lại đứng dậy làm tiếp, sợ để mai thì mốc xanh lại ăn lan qua các nấm khác. Di chuyển xong những bịch nấm hư ra khu khác. Tôi tìm tài liệu đọc xem có cách nào cứu ko? Tôi làm đủ thứ cách, nào là lấy nước vôi lau cái chỗ bị mốc xanh. Một mớ thì tôi dùng nước cồn lau.

Một mớ thì dùng Rượu trắng để lau. Nhưng cuối cùng thì cách nào cũng không được nên tôi phải nhổ bỏ. Lúc đó buồn lắm. Sau lần đó thì số nấm còn lại không bị bệnh nữa. Việc chăm sóc cũng không tốn nhiều công sức lắm. Tôi có thời gian học cách phân lập nấm, cách làm bịch phôi nấm, cách hái nấm, cách phơi và bảo quản…

Rồi tôi đi học cách nuôi sâu superworm, nghe nói nuôi nó thu nhập cũng khá lắm. Tôi nuôi thử một ít, nhưng rồi nghe thông tin sâu supperworm là loại động vật cấm nuôi vì sợ nó phát thành dịch nên tôi không dành thời gian cho nó mà chuyên tâm giành hết thời gian cho nấm. Dần dần nấm của tôi hết viền trắng, nấm ra bào tử phủ đầy mặt nấm.

Rồi nấm cũng đến ngày thu hoạch. Cứ nghĩ là không còn vấn đề gì xảy ra nữa. Ai dè đến lúc hái xong phân nữa số nấm cũng gần 11h, thì trời bắt đầu mưa. Rõ ràng là mình đã coi dự báo thời tiết là chỉ mưa vào chiều tối, còn ban ngày thì nắng mà.

Trời ơi, mưa gì mà mưa dầm luôn. May mà có 2 dang nhà trống. Tôi tới hỏi mượn để bày nấm ra cho nấm thoáng gió. Gần 150kg nấm tươi, quá trời nhiều. Tôi xếp nấm trên những tấm liếp phơi, xếp xong thì đã hơn 7h tối. Hôm sau trời vẫn mưa.

Tôi chỉ ngồi trở nấm, trở hết liếp này qua tới liếp kia, hết vòng rồi lại quay lại từ đầu. Tôi cứ ngồi trở từ 6h sáng tới 7h tối, trưa vừa ăn cơm vừa trở. Hai ngày hôm sau trời tiếp tục mưa dầm, tôi vẫn ngồi trở, nhưng nấm thì sắp có dấu hiệu bị mốc.

Trong lòng tôi chán nản cùng cực. Tôi tưởng như mình ngã gục, ko thể nào đứng lên nỗi nữa khi mình đã cố gắng biết chừng nào rồi mà đến phút chót lại gặp tình huống như vậy. Tối đó, tôi về phòng trọ, bưng chén cơm lên mà nước mắt rớt 2 hàng. Nhỏ bạn thân của tôi hỏi thì tôi kêu ko sao. Nguyên đêm đó ngoài trời thì mưa dầm, trong phòng thì tôi nằm khóc, khóc rồi mệt lả người, thiếp đi lúc nào không hay.

Sáng hôm sau bước xuống giường, tôi cảm thấy ức quá nên bật ra câu nói:’chắc là ông trời muốn tôi chết luôn hay sao á bà ơi!

Bữa nay mà ổng không nắng nữa thì chắc tôi đem quăng nấm hết luôn quá’. Nói thì nói vậy nhưng vẫn cứ cố gắng hết mình, tôi cố nuốt chén cơm để chạy lên trại tiếp tục trở nấm.

Tôi thấy không ổn, nên hỏi người này hỏi người kia xem chỗ nào có lò sấy. Có một cô cho tôi số điện thoại của một trại nấm có lò sấy. Tôi liền gọi nhờ anh chủ trại đó sấy nấm giúp tôi, nhưng có lẽ không quen thân nên anh từ chối.

Tôi cũng không biết làm thế nào nữa, tôi tự nói với mình rằng thôi kệ, giờ mình cũng đã tìm hết cách rồi, đã cố gắng hết mình rồi, có hư thì cũng chịu thôi, ko hối hận, ko oán trách gì cả. Tôi vừa ngồi trở nấm vừa suy nghĩ miên man thì điện thoại của tôi kêu tít tít. Tôi nhận được tin nhắn của nhỏ bạn:’cố lên nha bà, rồi mọi việc sẽ ổn’ (một câu nói quen thuộc trong bộ phim ‘3 chàng ngốc’ mà cả 2 đứa đều rất thích vì bộ phim đó tiếp thêm ‘lửa’ cho khán giả).

Tôi trả lời: ‘ừa, tui không sao đâu, ổng không thể nào đè bẹp được người giỏi giang xinh đẹp như tui đâu!hehe’(chắc lúc đọc tin nhắn nó cũng ói mấy bận). Mặt dù trả lời tỉnh queo vậy đó nhưng trong lòng thì đang nóng dữ lắm. Lo cho nấm và giận ông trời.

Giận đến mức mà gặp ông trời chắc bay lại quánh ổng tơi bời luôn quá. Rồi trời cũng không phụ lòng người, chắc ổng sợ bị đánh hay sao á, nên hôm đó ổng nắng một bữa chang chang. Tôi mang nấm ra phơi, ngồi ngoài sân trở nấm cả ngày mà mặt mày tươi rói.

Sau ngày hôm đó thì nấm của tôi đã dốt dốt, không sợ mưa nữa. Tôi nói giờ cho ông mưa đó, mưa cho đã đi. Rồi 2 ngày hôm sau nữa ông trời ổng nắng gắt nên nấm của tôi cũng đã khô. Tôi cắt gốc, phân loại nấm. Nhìn những liếp nấm của mình đã khô rồi, sao mà đáng yêu gì đâu.

Tôi hái nốt số nấm còn lại, và lần này thì phơi ngon lành. Sau khi phơi khô xong tôi mới biết không phải 50 cái nấm 1 ký. Thực tế trung bình đã tính luôn hao hụt thì 100 bịch phôi mới mọc ra được 1 ký nấm khô. Tôi mang nấm tới chỗ chú bán phôi, kêu chú mua lại. Chú nói đợt này nấm dư nhiều quá, chú không mua. Chú cho một số điện thoại của lái, họ tới trả giá 300.000/ ký.

Tôi không biết làm sao luôn. Nấm của mình cũng thuộc loại nấm rất đẹp vì mình chăm sóc rất kỹ. Trời đất, lúc đó tôi bán với giá 300.000/ 1 ký thì coi như tôi chỉ thu lại đc 30% số vốn tôi bỏ ra, chưa kể công sức của mình. Lúc đó lầm bầm trong bụng, chửi cái chú bán phôi, hứa cho đã rồi không mua nấm. Rồi tôi thông báo với bạn bè là tôi đã thu hoạch nấm nhưng giờ bán ko được.

Rồi bạn bè mỗi người mua ủng hộ 1 ký. Chắc bạn bè biết tính tôi, đã làm thì làm hết mình, và làm sản phẩm ko dùng hóa chất gì cả nên mọi người cũng mạnh dạn mua ủng hộ và giới thiệu thêm bạn bè của họ nữa. Sau 2 tháng, tôi mới bán hết số nấm mình làm ra. Trong khoản thời gian làm nấm, tôi gặp gỡ quen biết nhiều người cùng làm nấm như tôi.

Ai ai cũng có cái khổ: - Người mua bịch phôi về thì bị rủi ro nhiều nhất: Một là phôi không chất lượng, lúc lên lúc không. Hai là khi nấm đã ra, chăm sóc đến lúc thu hoạch thì lại bị ép giá. - Người nào ở nhà tự hấp bịch giá thể rồi mua giống về cấy vô thì rủi ro ít hơn.

Nguyên nhân rủi ro là người bán giống không có trách nhiệm, làm ẩu. Lúc mình mua giống bào ngư xám thì bán bào ngư trắng và ngược lại. Có lúc bán giống không chất lượng làm cho mấy anh chị cũng nhiều lần tốn công, tốn củi hấp giá thể lại. Rồi đến lúc bán nấm thì cũng lại bị ép giá. Trường hợp này thì lổ ít hơn. Dần dần thì nấm của tôi cũng đến ngày thu hoạch đợt 2. Ở đợt 2 thì thuận lợi nhiều hơn. Sóng yên gió lặng.

Trời nắng chang chang nên phơi rất tốt. Bán xong nấm đợt 2, tôi tổng kết lại, sau một thời gian vật vả với nấm, số tiền tôi thu lại là 50% số tiền tôi đã đầu tư làm. Bụng bảo dạ, chắc do mình chưa có kinh nghiệm, nấm bị hư nên mình mới bị lỗ như vậy. Giờ mình làm tiếp chắc không như vậy nữa. Tôi dọn dẹp trại và định đặt mua bịch phôi giống cho đợt mới.

Nhưng có sự cố chỗ đất trại của tôi thuê. Người cho tôi thuê đất làm trại không phải là chủ của đất đó. Đất đó chỉ là đất người khác cho chú mượn. Tóa hỏa ra thế là coi như số tiền tôi mang đi cất trại cũng mất luôn. Tôi nỗi khùng lên với chú.

Chú nói để chú có tiền chú trả lại cho tôi, nhưng trong lúc tôi làm ở đó tôi mới phát hiện chú mắc nợ biết bao nhiêu mà nói, người ta tới nhà đòi, chú chỉ hẹn. Có người ở tận miền Tây lên đòi, vì người nhà đang nằm viện không chạy được tiền nên mới lên đòi, người ta khóc lóc. Chú đập đồ, rạch tay ăn vạ. Còn tôi, biết khi nào chú trả lại cho tôi, hay khi tôi tới thì chú hẹn, đi tới khi nào mệt thì thôi?... Tôi coi như số tiền đó mình dùng để mua thêm bài học.

Tôi không làm ở đó nữa. Tôi nhớ lại có lần tôi đi hỏi kinh nghiệm trồng nấm của những cô chú ở Trung Lập Hạ, Củ Chi. Tôi gặp một chú đã từng trồng mà lỗ quá không trồng nữa, giờ thì trại vẫn để không. Tôi tới đề nghị hợp tác cùng làm với chú. Nhưng chú kêu không trồng nữa, giờ trại thì còn đó, nếu con muốn làm thì cứ lấy mà làm. Tôi bắt đầu lại và lần này suôn sẻ hơn, nấm không bị bệnh nhiều. Chỉ hư 5% bịch phôi giống. Nấm lên tốt, khỏe.

Tôi thuê nhà trọ ở Phú Nhuận, ở với các em sinh viên. Cứ đi đi về về giữa trại nấm và nhà trọ. Cuối tuần thì xuống Thành Phố đi giao nấm và ở lại nhà trọ. Lúc vắng mặt ở trại thì nhờ chú chủ trại tưới nước dùm. Thu hoạch và bán hết nấm tôi vẫn lỗ tiền công. Tôi tiếp tục làm đợt nữa, khi bán hết nấm, tính luôn tiền công của mình thì tôi huề vốn.

Tôi tự nói với mình thôi kệ, cứ cố gắng, giờ coi như mình có tiền trả công cho mình rồi đó, mai mốt sẽ có lời. Tôi thấy nghề nấm cũng không còn đáng sợ nữa.

Và tôi còn phải nghĩ hướng đi cho cả những cô chú anh chị cùng làm nấm như tôi để họ không bị lỗ vì giống không tốt hoặc vì bị ép giá.